آشنایی با یاقوت سرخ و ویژگی‌ها و خواص آن
یاقوت سرخ
یاقوت سرخ یکی از انواع یاقوت ها و از سنگ های گرانبها و ارزشمند می باشد. در این مطلب تمام چیزهایی که لازم است درباره یاقوت سرخ بدانید را به شما خواهیم گفت. پس تا انتها با ما همراه باشید.
خصوصیات کلی سنگ یاقوت سرخ
- رنگ: طیف رنگ قرمز
- گونه: کروندوم
- سختی مو: 9
- وزن مخصوص: 3.97 – 4.05
- سیستم کریستالی: هگزاگونال (تری گونال)، منشورهای مسدسی، صفحات مسطح
- فرم شکستگی: صدفی شکل ریز، ناهموار، شکننده، سوزنی شکل
- شفافیت: مات، نیمه شفاف، شفاف
- ماه تولد: تیر
- ترکیب شیمیایی: AL2 O3 (اکسید آلومینیوم)
ریشه نام یاقوت سرخ
همانطور که گفته شد سنگ یاقوت انواع متفاوتی دارد. مانند یاقوت سرخ، یاقوت کبود، یاقوت زرد و یاقوت بی رنگ. در زبان انگلیسی یاقوت سرخ را روبی RUBY می نامند. این در حالی است که به یاقوت کبود سافایر Sapphire می گویند. ریشه نام سنگ های یاقوت سرخ و یاقوت کبود متفاوت است چرا که تا مدت ها فکر می کردند این دو سنگ از دو گونه متفاوت هستند. روبی Ruby به معنای سرخ است و ریشه آن واژه لاتین روبئوس Rubeus می باشد.
یاقوت سرخ از چه گونه ای می باشد؟
یاقوت سرخ همانند یاقوت کبود جزو سنگ های گروه کروندوم Corundum می باشند. سنگ های گروه کروندوم در ترکیب شیمیایی، سفتی، سختی، سیستم کریستالی، ضریب شکست و ویژگی های دیگر با هم شباهت بسیار زیادی دارند. به عنوان مثال سختی مو در این سنگ ها 9 می باشد که بعد از الماس بیشترین سختی را در بین سنگ ها دارند. اما رنگ این سنگ ها می تواند متفاوت باشد مانند یاقوت سرخ و یاقوت کبود که هر دو از یک نوع کانی ها می باشند اما رنگ متفاوتی دارند، به همین دلیل رنگ یک ویژگی خاص برای طبقه بندی سنگ ها به حساب نمی آید. بلکه ویژگی های مهم تری مانند ترکیب شیمیایی مشابه، سیستم کریستالی و … در این طبقه بندی ها دخیل می باشند.
رنگ یاقوت سرخ
یاقوت سرخ همانطور که از اسمش پیداست انتظار می رود که رنگ قرمزی داشته باشد. اما طیف رنگ قرمز بسیار گسترده است بنابراین سوالی که مطرح می شود این است که یاقوت سرخ اصل دقیقا چه رنگی دارد؟ در ابتدا باید گفت دلیل قرمز بودن سنگ یاقوت سرخ وجود فلز کروم در آن می باشد. در نتیجه هرچه مقدار کروم در سنگ یاقوت بیشتر باشد رنگ آن قرمز تر می شود. البته این مساله به وجود فلزات دیگر و ناخالصی های موجود در سنگ نیز بستگی دارد
به عنوان مثال…
وجود مقداری فلز آهن در ترکیب شیمیایی سنگ یاقوت می تواند سایه های قهوه ای در سنگ یاقوت به وجود بیاورد. به همین دلیل معمولا در تمام نقاط یاقوت سرخ رنگ یکدستی وجود ندارد. یاقوت سرخ مرغوب دارای رنگ قرمز خالص به همراه سایه های آبی رنگ می باشد. این رنگ در یاقوت سرخ به خون کبوتر معروف می باشد و یاقوت های سرخی که رنگ خون کبوتری دارند ارزش و قیمت بالاتری دارند. از نظر میزان شفافیت نیز یاقوت سرخ پیش از تراشیده شدن مات و بدون درخشش است، اما بعد از اینکه تراشیده می شود بسیار شفاف و درخشان می شود. پس مات یا شفاف بودن آن ارتباطی به اصل بودنش ندارد و تنها به تراش خورده یا نتراشیده بودنش مرتبط است.
نحوه تشخیص یاقوت سرخ اصل
گفتیم یکی از روش های شناختن یاقوت مرغوب توجه به رنگ آن می باشد. اما در اکثر مواقع رنگ یاقوت سرخ نمی تواند اصل بودن یا تقلبی بودن آن را برای ما مشخص کند. یکی از بهترین راه ها برای تشخیص اصل بودن یاقوت سرخ توجه به ناخالصی های آن است. وجود ناخالصی ها در سنگ یاقوت به هیچ عنوان به معنای بی ارزش یا کم ارزش بودن آن نیست. بلکه دقیقا برعکس!
این ناخالصی ها هستند که به ما کمک می کنند تا بتوانیم یاقوت سرخ اصل را تشخیص دهیم. به عنوان مثال کانی روتیل یکی از ناخالصی های موجود در یاقوت سرخ است که به عنوان سنگ مهمان یاقوت سرخ شناخته می شود. وجود این کانی به معنای اصل بودن یاقوت سرخ می باشد. در صورتی که این ناخالصی ها در سنگ یاقوت سرخ وجود نداشته باشند، آن سنگ یا یاقوت سرخ نیست، یا اینکه در لابراتوارها و آزمایشگاه ها ساخته شده و سنگ طبیعی نمی باشد، هرچند که رنگ آن بسیار به یاقوت سرخ مرغوب شبیه باشد.
تولید یاقوت سرخ در آزمایشگاه ها
امروزه در لابراتوارها و آزمایشگاه ها دانشمندان می توانند یاقوت سرخ را به صورت مصنوعی تولید کنند. دلیل این کار این است که یاقوت سرخ مصنوعی در صنعت کاربردهای زیادی دارد. (به عنوان مثال در ساعت سازی مورد استفاده قرار می گیرد) با پیشرفت علم دانشمندان می توانند یاقوت های سرخ مصنوعی را هر چه بیشتر به یاقوت های طبیعی و اصلی شبیه کنند. اما یک تفاوت مهم میان این دو این است که یاقوت سرخ طبیعی و اصلی اشعه ماورا بنفش را از خود عبور می دهد اما یاقوت های مصنوعی این ویژگی را ندارند.
معادن استخراج یاقوت سرخ
یاقوت سرخ در کشورهای مختلفی یافت می شود و در حال حاضر در چندین کشور در معادنی در حال استخراج یاقوت سرخ می باشند. بیایید نگاهی به مهم ترین این معادن بیندازیم.
میانمار.
معروف ترین معادن استخراج یاقوت سرخ در جهان در کشور میانمار می باشند. معدن موگوک Mogok واقع در شهر برمه، مهم ترین معدن استخراج یاقوت سرخ در جهان است. با اینکه یاقوت سرخ خون کبوتری در این معادن یافت می شود اما به طور کلی رنگ یاقوت های استخراج شده از این معادن قرمز، صورتی قرمز و ارغوانی قرمز است.
ویتنام.
یکی دیگر از کشورهای مهم در استخراج یاقوت سرخ کشور ویتنام است که سنگ های یاقوت سرخ با قدمت بسیار بالایی (چیزی در حدود 16 میلیون سال) در معادن آن یافت می شود. معادنی مانند نانگامالی Nangamali، ین بایی Yen Bai، لوسی ین Luc Yen و کویچاو Quychau از مهم ترین معادن استخراج یاقوت سرخ ویتنام به حساب می آیند. رنگ یاقوت های استخراج شده از این معادن معمولا ارغوانی سرخ برمه ای، ارغوانی صورتی و سرخ ارغوانی می باشد.
سریلانکا.
در کشور سریلانکا نیز (به خصوص در مناطق جنوب غربی این کشور) معادن استخراج یاقوت سرخ وجود دارند. مهم ترین معادن این کشور در منطقه راتناپورا Ratnapura واقع شده اند. یاقوت های سرخ استخراخ شده از این معادن را در سریلانکا با نام محلی «ایلام» illam می شناسند. رنگ این یاقوت ها معمولا قرمز روشن، قرمز تمشکی و صورتی می باشند.
تایلند. از دیگر کشورهای مهم در استخراج یاقوت سرخ می توان به تایلند اشاره کرد. سنگ های یاقوت استخراج شده از معادن این کشور دارای کریستال هایی با لبه های تیز و صفحات چند قلو می باشند. رنگ غالب این یاقوت ها قرمز تیره است.
دیگر کشورها. کشورهای مهم دیگری در حال حاضر دارای معادن استخراج یاقوت سرخ می باشند که یاقوت های مرغوبی در آن ها یافت می شود. کشورهایی مانند پاکستان، افغانستان، کنیا، ماداگاسکار و …. .
یاقوت سرخ در تفکر پیشینیان
در گذشته از یاقوت سرخ علاوه بر اینکه به عنوان یک سنگ قیمتی و گرانبها استفاده می شد، برای این سنگ خواص دارویی و درمانی نیز قائل بودند. گذشتگان ما اعتقاد داشتند سنگ یاقوت سرخ طبع گرم و خشکی دارد و انسان را از ابتلا به طاعون ایمن نگاه می دارد. آن ها همچنین اعتقاد داشتند هر کس سنگ یاقوت سرخ همراه خود داشته باشد ار ابتلا به بیماری هایی مانند سکته و صرع در امان است و همراه داشتن این سنگ باعث آرامش و شادی در فرد می شود.
