از الماس گرانبهاترین سنگ جهان بیشتر بدانید
آشنایی با الماس و ویژگی های آن
الماس با درجه سختی 10 سخت ترین کانی موجود در جهان است. در این مطلب به معرفی کامل الماس و بیان ویژگی های آن می پردازیم. با ما همراه باشید.
خصوصیات کلی الماس
- رنگ: بی رنگ، زرد، قهوه ای، گاهی سبز، آبی، قرمز گونه و حتی سیاه
- سختی مو: 10
- وزن مخصوص: 3.55 تا 3.47
- سیستم کریستالی: ایزومتریک یا مکعبی شامل اشکال اوکتاهدرون، دوازده ضلعی متوازی الاضلاع، مکعب و یا دوقلو و ترکیب هایی از این اشکال
- فرم شکستگی: صدفی، نوک تیز
- شفافیت: شفاف
- ماه تولد: فروردین
ریشه نام الماس
الماس را در زبان انگلیسی Diamond می نامند. اما خود واژه الماس که در زبان فارسی استفاده می شود ریشه در کلمه یونانی آداماس Adamas دارد. آداماس به معنای «تسخیر ناپذیر» است. دلیل اطلاق چنین نامی برای این کانی سختی فوق العاده آن است که به آن ظاهری فنا ناپذیر می دهد.
از طرفی ممکن است نام برلیان را که برای الماس استفاده می شود شنیده باشید. در حقیقت الماسی را که از وسط برش خورده و تراشیده شده را برلیان می نامند. پس واژه برلیان تنها برای الماس های تراش خورده به کار می رود.
ویژگی های شگفت انگیز الماس
الماس ویژگی ها و خواص منحصر به فردی دارد که آن را از بقیه سنگ ها و جواهرات قیمتی متمایز می سازد. اولین ویژگی خاص الماس سختی فوق العاده آن است. الماس سخت ترین ماده شناخته شده جهان است. سختی الماس 10 است و می توان هر چیزی را با آن برید و تراش داد. ویژگی خاص دیگر آن این است که در بین جامدات درجه رسانایی گرمایی بسیار بالایی دارد. از دیگر ویژگی های متمایز الماس عبور نکردن اشعه ایکس از آن می باشد. علاوه بر این ها الماس یک نیمه رسانای الکتریکی نیز می باشد. همچنین از دیگر ویژگی های آن قابلیت انتقال طیف نوری فرو سرخ تا فرا بنفش می باشد.
نحوه تشخیص الماس اصلی از انواع بدلی آن
به دلیل ارزش و قیمت بالای الماس، تشخیص الماس اصل از انواع بدلی آن امری بسیار مهم می باشد و نه تنها برای خریداران بلکه برای تراش دهندگان و فروشندگان آن نیز اهمیت زیادی دارد. یکی از راه های تشخیص الماس اصل تاباندن اشعه ایکس به آن است. چرا که الماس تنها عنصری است که اشعه ایکس را از خود عبور نمی دهد و آن را منعکس می کند. البته امروزه دستگاه هایی وجود دارد که قادر به تشخیص الماس اصل از بدل می شوند.
انواع الماس
الماس را به طور کلی به دو تیپ تقسیم می کنند که هر کدام از این دو تیپ دارای دو دسته می باشند. تیپ I و تیپ II، که به چهار دسته Ia و Ib و IIa و IIb تقسیم می شوند. قسمت عمده الماس های یافت شده در تیپ I قرار می گیرند. ویژگی الماس های این تیپ ضعیف بودن انتقال الکتریسیته آن هاست به طوری که می توان آن ها را غیرهادی نامید. اما الماس های تیپ II جریان الکتریسیته را بهتر عبور می دهند و به نوعی هادی الکتریسیته می باشند. البته این دسته بندی ها برای خریداران و فروشندگان الماس مطرح نمی باشد اما در بین تراش دهندگان الماس این دسته بندی ها اهمیت دارد.
رنگ در الماس
الماس در رنگ های مختلفی یافت می شود. از الماس های بی رنگ گرفته تا الماس های زرد و آبی و خاکستری. کمیاب ترین نوع الماس، الماس های قرمز و سبز و نارنجی می باشند. احتمالا نادرترین رنگی از الماس که تا کنون یافت شده رنگ نارنجی خالص است. رنگ در الماس بر خلاف سایر سنگ ها بستگی به فلزات کمیاب درون آن ندارد. بلکه به نیتروژن موجود در آن و همچنین نواقص ساختاری در شبکه کریستالی این کانی مربوط می شود. به عنوان مثال الماس های آبی هیچ گونه ناخالصی نیتروژن در ساختار اتمی خود ندارند و رنگ سبز در الماس های غنی از هیدروژن یافت می شود.
الماس های تجاری و صنعتی
تمامی الماس هایی که از یک معدن به دست می آیند به درد استفاده تجاری و تراش دادن و استفاده در جواهرات نمی خورند. بسیاری از این الماس های استخراج شده را برای استفاده در صنعت به کار می برند. در حدود 80 درصد از الماس های استخراج شده از یک معدن برای مصارف صنعتی مانند حفاری، شیشه بری، دستگاه های تراش و … مورد استفاده قرار می گیرد. در حالی که تنها 20 درصد از این الماس ها برای تهیه جواهرات مناسب می باشند. نکته جالب اینکه این 20 درصد قیمتی بسیار بالاتر از الماس های صنعتی دارند و حتی تا 200 برابر قیمت الماس های صنعتی به فروش می روند.
معروف ترین الماس ها
شاید معروف ترین الماسی که نامش به گوشتان خورده الماس کوه نور باشد. الماس کوه نور در گذشته بزرگترین الماس دنیا بوده است و چندین قرن است که شهرت جهانی دارد. الماس کوه نور سال ها بین حاکمان هند، ایران و مغول دست به دست شده است و اکنون نیز در بریتانیا نگهداری می شود.
الماس معروف دیگر، زوج الماس کوه نور، یعنی دریای نور است. دریای نور نیز بین حاکمان و شاهان ایرانی دست به دست شده است و یکی پس از دیگری صاحب آن شده اند. این الماس معروف هم اکنون در موزه جواهرات ملی ایران نگهداری می شود.
الماس هایی که اندازه بزرگی دارند بسیار کمیاب می باشند و از این رو بلافاصله معروف می شوند. یکی از این الماس ها، الماس کولینان است که در اوایل قرن بیستم در آفریقای جنوبی کشف شد. این الماس 3106 قیراط وزن داشت که به 9 قطعه جدا تراش داده شد. هم اکنون بیشتر قطعات این الماس در بریتانیا نگهداری می شوند.
استخراج الماس
همانطور که می دانید الماس دانه بلوری شده کربن است. در فرایند به وجود آمدن الماس شرط اول این است که هر اتم کربن باید با چهار اتم کربن دیگر احاطه شود. شرط دوم این است که کربن باید سخت فشرده شود. شرط سوم نیز وجود گرمای بسیار زیاد می باشد. تنها محیطی که این شرایط در آن محیا می باشد اعماق زمین است. به همین دلیل الماس را از سطح زمین یا عمق کم نمی توان پیدا کرد. برای استخراج الماس در معادن تونل های بسیار عمیقی حفر می کنند که گاهی عمق آن ها تا 100 مایل هم می رسد.
مهم ترین معادن استخراج الماس
کشف و استخراج الماس به سال های بسیار دور برمی گردد. اولین الماس ها را چیزی در حدود قرن چهارم پیش از میلاد در هندوستان استخراج کرده اند. در واقع هندوستان در زمان های گذشته مهم ترین معادن استخراج الماس را داشته است. با این وجود امروزه تنها یک معدن در پانا واقع در هندوستان مرکزی در این کشور به استخراج الماس می پردازد. در ادامه مهم ترین کشورهایی که در حال حاضر به استخراج الماس از معادن خود می پردازند را معرفی می کنیم.
استرالیا:
کشور استرالیا چیزی در حدود 30 درصد تولید کل الماس جهان را در دست دارد. ابتدا در استان های نیو ساوت ولز و همچنین کوئینزلند در این کشور الماس یافت شد. یکی از مهم ترین معادن الماس استرالیا در منطقه Argyle در این کشور قرار دارد که بعد از کشف الماس در آن استرالیا به مهم ترین تولید کننده الماس جهان تبدیل شد.
روسیه:
از چند دهه قبل به این طرف، روسیه دومین تولید کننده و استخراج کننده بزرگ الماس در جهان است. معادن الماس این کشور در شرق سیبری واقع شده است. از الماس هایی که از معادن روسیه استخراج می شود تنها یک چهارم آن ها برای استفاده در جواهر سازی به کار می آید.
ونزوئلا:
از اواسط قرن بیستم در کشور ونزوئلا نیز الماس تولید و استخراج می شود. مهم ترین معادن الماس ونزوئلا در کناره رود کارنی Caroni در جنوب شرقی این کشور و همچنین در نزدیکی شهر Salvation در کناره رود بولیوار وجود دارند.
آفریقای جنوبی:
اولین یافت الماس در این کشور به سال های دهه 1860 میلادی برمی گردد. از مهم ترین معادن استخراج الماس این کشور می توان به معدن کولینان اشاره کرد که در سال 2009 یک الماس حدودا 507 قیراطی از آن استخراج شد.
نامیبیا:
یکی از مهم ترین تولید کنندگان الماس کشور نامیبیا است. از سال 1908 که نخستین الماس ها در این کشور کشف شد تا به حال از معادن این کشور الماس استخراج می شود.
برزیل:
برزیل یکی از کشورهای استخراج کننده الماس می باشد. در شهر Teune در برزیل که با نام «شهر الماس» نیز معروف است معادن الماس مهمی وجود دارد که از قرن هیجدهم از معادن آن الماس استخارج می کنند. در استان باهیا در شمال برزیل نیز از سال 1844 به استخراج الماس مشغولند.
آمریکا:
در ایالت های جورجیا، کارولینای شمالی و جنوبی و همچنین آلاباما در کشور آمریکا معادن استخراج الماس وجود دارد. همچنین در ایالت های کالیفرنیا، آرکانزاس، کلرادو، میشیگان، ویسکانسن و مونتانا نیز در این کشور الماس یافت شده است.
